Wat verlangen medewerkers van hun werkgever? Onder andere een goede feedbackcultuur. Helaas wordt de feedback…
Wat moet ik doen om vitaal te blijven en door te werken?
Langer doorwerken moet, maar lang niet alle oudere werknemers halen de eindstreep. Bijzonder hoogleraar Tinka van Vuuren ziet dat veel bedrijven te gemakkelijk naar zogeheten ontziemaatregelen grijpen. ,,Stimuleer de mensen meer eigen regie te nemen.”
In veel cao’s is bijvoorbeeld afgesproken dat ouderen geen nachtdiensten hoeven te draaien of extra vrije dagen krijgen. Ook het generatiepact is populair, waarbij mensen bijvoorbeeld 20 procent korter werken met tien procent minder loon en behoud van de volledige pensioenopbouw.
Tinka van Vuuren, bijzonder hoogleraar vitaliteitsmanagement aan de Open Universiteit, ziet dat veel bedrijven te gemakkelijk naar ontziemaatregelen grijpen. Op die wijze worden de vooroordelen dat ouderen minder productief zijn weer bevestigd. ,,Terwijl er helemaal geen onderzoek is dat die stelling bewijst”, zegt Van Vuuren. Ontziemaatregelen zijn volgens haar alleen nuttig voor oudere werknemers met fysiek zware beroepen die al slijtage hebben opgelopen.
Beter is het in te zetten op manieren om ouderen vitaal te houden. ,,De organisatie moet mensen bewust maken van hun mogelijkheden. Stimuleer de mensen meer eigen regie te nemen. Wat moet ik doen om vitaal te blijven en door te werken?”
Vooroordelen
In de praktijk is de oudere werknemer nog steeds slachtoffer van vooroordelen. Matti Paulissen is adviseur gezond ondernemen bij ziektekostenverzekeraar Zilveren Kruis, en heeft daar wel een verklaring voor: ,,Dit speelde eerder niet. Werkgevers hebben nooit beleid hoeven te maken om oudere werknemers aan het werk te houden. Vroeger ging iedereen eruit voor zijn zestigste.”
Dat is een reden dat veel werkgevers nog niet goed weten hoe ze ouderen kunnen helpen gezond de eindstreep te halen. Toch is Paulissen niet somber. ,,Er is steeds meer aandacht voor. Zorg dat vitaal doorwerken een vast gespreksonderwerp wordt bij gesprekken tussen leidinggevende en werknemer. Dat is cruciaal.”
Een voorbeeld van waar dat toe kan leiden is BMW. De autofabrikant heeft in Beieren een assemblagehal gebouwd die helemaal is ingericht op 50-plussers. Oudere werknemers mochten meepraten over de inrichting van de fabriek.
Ook dichter bij huis zijn er goede voorbeelden. Vrachtwagenfabrikant Scania in Zwolle werkt heel bewust aan beleid voor oudere werknemers. ,,We hebben enkele honderden 50-plussers, veel monteurs in de fabriek”, zegt bedrijfsarts Philip Blom. ,,En dat werk is topsport. Die mensen verdienen een gouden medaille.”
Scania zorgt ervoor dat de werkplek optimaal is ingericht voor medewerkers. ,,Die hebben daar inspraak in”, verduidelijkt Blom. Scania kijkt niet alleen naar de arbeidsomstandigheden, iedere werknemer krijgt bijvoorbeeld een preventief medisch onderzoek. Daarbij wordt onder andere gekeken naar ieders werkvermogen. Wat kunnen ze aan en hoe zorg je ervoor dat ze niet overbelast raken?
De truckbouwer heeft ook programma’s om een gezonde leefstijl te stimuleren. Er zijn cursussen om te stoppen met roken of een hardloopclub om mensen tot bewegen aan te zetten. ,,We kijken goed naar wat werkt. Daar laten we wetenschappelijk onderzoek naar doen. Zo kunnen we goede maatregelen ook in andere Scaniabedrijven invoeren,” zegt Blom ,,En we zien dat het beleid werkt.”
Vergrijzen
De zorg is een typische sector waar het vergrijzende personeelsbestand tot problemen leidt. Van de werkenden van boven de 60 eindigt een op de vijf met een arbeidsongeschiktheidsuitkering. ,,In totaal telt de sector 70.000 arbeidsongeschikten en 60.000 zieken”, zegt Edwin Velzel, bestuursvoorzitter van pensioenuitvoerder PGGM. ,,En daarnaast heeft de sector 130.000 vacatures.” Iedereen gezond aan het werk houden zou de personeelsproblemen in de zorg dus kunnen oplossen.
Zorginstelling Het Zand in Zwolle werkt al succesvol met de methode die Van Vuuren aanprijst. ,,We hebben het op twee na laagste ziekteverzuim van Nederland”, zegt Janine Noordhuis, hoofd personeelszaken. ,,We houden de betrokkenheid van onze medewerkers hoog.”
Hoe gaat dat in de praktijk? ,,Geef mensen inspraak, laat ze onderling met het team problemen oplossen en het werk inrichten. Bijvoorbeeld de roosters maken”, aldus Noordhuis. ,,We besteden ook veel aandacht aan de gezondheid van onze medewerkers. We hebben sportwedstrijden voor het personeel, maar ook yogalessen en een bootcamp.”
Bron: Peet Vogels, Algemeen Dagblad
